Vài suy ngẫm khi tiếp cận về giới

Bình đẳng giới là việc nam, nữ có vị trí, vai trò ngang nhau; được tạo điều kiện và cơ hội để phát huy năng lực của mình cho sự phát triển của cộng đồng, của gia đình và hưởng thụ như nhau thành quả của sự phát triển đó (Luật bình đẳng giới năm 2006). Hơn 10 năm Luật bình đẳng giới ra đời, vấn đề bình đẳng giữa nam và nữ đã được cộng đồng đón nhận như thế nào; rào cản nào dẫn đến việc triển khai thực hiện Luật bình đẳng giới chưa mang lại hiệu quả.

Qua nghiên cứu các tài liệu cho thấy số đông trong cộng đồng quan niệm rằng: Giới là nói đến phụ nữ và do phụ nữ đảm nhiệm; giới chỉ là một hoạt động bổ sung (không phải là ưu tiên); do đó trách nhiệm chỉ thuộc về một số tổ chức như Hội Liên hiệp Phụ nữ, Ủy ban về sự tiến bộ Phụ nữ cho nên vẫn còn tình trạng phụ nữ bị bạo lực cả về thể chất lẫn tinh thần, kể cả kinh tế và tình dục. Theo báo cáo của Ban vì sự tiến bộ Phụ nữ huyện, trong năm 2017 thực trạng bạo lực trên cơ sở về giới, bạo lực đối với phụ nữ tại địa phương vẫn còn xảy ra, đã phát hiện và tiếp nhận giúp đỡ 03 trường hợp bị bạo lực gia đình; tuy nhiên, vẫn có nhiều trường hợp (phụ nữ, nam giới) bị bạo hành nhưng vẫn cam chịu không báo với chính quyền, cơ quan chức năng để can thiệp vì sợ bị phạt tiền hoặc bị tù.

Mà nguyên nhân chính là do nhận thức và thái độ đánh giá thiên lệch, tiêu cực về đặc điểm, vị trí, vai trò và năng lực của nam và nữ; mang tính tuyệt đối hóa thành “chuẩn mực cứng nhắc” về tính cách, khả năng của nam và nữ, mà không dựa trên sự phân tích khả năng cụ thể của mỗi con người cụ thể nên dẫn đến bất bình đẳng về giới. Mà phong tục, tập quán trọng nam, khinh nữ là vấn đề định kiến về giới và thường được giới hạn hành vi cá nhân của nam và nữ ở những gì mà xã hội mong đợi hay cho phép như những khuôn mẫu.

Vì vậy việc đánh giá sai lệch làm mất đi cơ hội phát triển, nhất là đối với nữ; chẳng hạn nam giới là trụ cột gia đình và là người kiếm tiền chính để nuôi sống gia đình, công việc gia đình là của phụ nữ, nam giới làm lãnh đạo tốt hơn phụ nữ... Từ đó thế mạnh của nữ không được phát huy do sự tồn tại của định kiến giới; vì thế những ai đi ngược các khuôn phép thường không nhận được sự đồng thuận của xã hội.

Tính riêng trong năm 2017, trên địa bàn huyện nhà đã có 318 vụ án ly hôn được thụ lý, tăng so với cùng kỳ (2016) là 27 vụ; nguyên nhân chính là do mâu thuẩn giữa vợ và chồng kéo dài không thể hàn gắn; điều đó đã minh chứng cho công tác tuyên truyền về giới và Luật Bình đẳng giới chưa sâu rộng trong cộng đồng.

 Tuy nhiên, vấn đề bình đẳng thực chất không chỉ đề cập tới đối xử bình đẳng trong luật pháp mà cần phải bình đẳng trên thực tế; thừa nhận sự khác biệt giữa nam và nữ nhưng thay vì chấp nhận sự khác biệt để tìm ra các giải pháp xóa bỏ tình trạng phân biệt đối xử mà các nhóm yếu thế phải đối mặc; có các biện pháp đặc biệt để khắc phục những bất lợi mà phụ nữ đang gánh chịu; tăng cường năng lực cho phụ nữ để mở rộng cơ hội lựa chọn cho sự phát triển, mở rộng quyền tự do cho phụ nữ.

Nhận thấy được sự bất cập của cách tiếp cận trước đây không thấy được nhu cầu và vấn đề ưu tiên rất khác nhau giữ phụ nữ và nam giới; cho rằng các chính sách và dự án đều tác động như nhau đối với phụ nữ và nam giới; các dự án dành riêng cho phụ nữ thường mang tính chiếu cố và bị cắt giảm nguồn kinh phí hạn hẹp; các nổ lực can thiệp về giới chủ yếu tập trung vào hỗ trợ phụ nữ và trẻ em nghèo; hoạt động can thiệp chủ yếu đáp ứng nhu cầu thực tiễn, ngắn hạn của phụ nữ, rất ít dự án hướng tới giải quyết nhu cầu chiến lược; việc can thiệp thường tập trung vào lĩnh vực y tế, giáo dục.

Do đó cần phải đẩy mạnh việc lồng ghép giới nhằm đưa ra các vấn đề quan tâm, kinh nghiệm của nam giới và phụ nữ thành một phần không thể thiếu trong việc triển khai, giám sát và đánh giá chiến lược, chính sách, chương trình, dự án trong tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội. Mặt khác, Công tác tuyên truyền về giới cần phải được phối hợp đồng bộ giữa Hội Liên hiệp phụ nữ và Hội Nông dân các cấp; qua đó bảo đảm cho nam giới và phụ nữ được hưởng lợi một cách công bằng để tiến đến bình đẳng giới thực sự./.


Các tin khác